Регионална конференција за превенција на присилни бракови и трговија со луѓе за присилни бракови

Скопје, Северна Македонија 10-12 септември 2025

 

Од 10 до 12 септември 2025 година, Отворена порта/Ла Страда Северна Македонија и Ла Страда Интернешнл, со поддршка од Амбасадата на Франција во Северна Македонија, беа домаќини на Регионалната конференција за превенција на присилни бракови: национални и европски перспективи, која се одржа во Скопје.

На тридневната конференција се собраа над 70 претставници од Северна Македонија, Западен Балкан и од цела Европа, вклучувајќи јавни институции, меѓународни организации, актери од граѓанскиот сектор и преживеани. Заедно, тие ги споделија своите искуства и најдобри практики околу три централни теми поврзани со (трговијата со луѓе заради експлоатација преку) присилни бракови: иновативни превентивни пристапи и подигнување на свеста; холистичка поддршка и системи за упатување за жртвите; и ефективна легислатива, политики и ветувачки практики.

 

Во фокус: Кампањата

Настанот се одржа паралелно со регионалната кампања за подигнување на свеста „Jас НЕ се согласувам на присилен брак“, која трае од 30 јули до 18 октомври 2025 година. Кампањата има за цел да ја подигне свеста за присилниот брак како форма на насилство и експлоатација, да ги охрабри пријавите и да го истакне гласот на преживеаните. За време на конференцијата беа презентирани првичните резултати од кампањата, покажувајќи го нејзиниот досег и влијание низ целиот регион.

 

Зошто е ова важно

Присилниот брак, како и детскиот брак, е долгогодишна и длабоко вкоренета практика што продолжува да поставува значајни правни и социјални предизвици низ целиот свет. Присилниот брак може да се поврзе со трговијата со луѓе кога бракот се користи за регрутирање на лице за цел на експлоатација. Покрај тоа, физичкото и сексуалното насилство и заканите со насилство се често користени форми на принуда, покрај киднапирање, измама, злоупотреба на ранливост, за да се принудат особено жени и девојки да стапат во брак.

Според анализите и студиите на случај спроведени од Отворена порта/Ла Страда Северна Македонија, детските и присилните бракови остануваат сериозен и постојан проблем во земјата, особено меѓу маргинализираните заедници погодени од сиромаштија, ниско ниво на образование и социјална исклученост. Девојките од ромските заедници и руралните средини се особено ранливи. Многу од нив се вовлечени во неформални заедници без нивна согласност, оставајќи ги без законски права или соодветна заштита. Исто така, надвор од Северна Македонија, низ сите региони на Европа, се случуваат присилни бракови, иако обемот, видливоста и одговорот значително се разликуваат од земја до земја. Оттука, се преземаат превентивни законодавни мерки и мерки на политика.

Неодамнешните европски законодавни случувања, како што се ревидираната Директива на ЕУ за борба против трговијата со луѓе (2024) и Законот на ЕУ за борба против насилството врз жените (2024), ги зајакнуваат обврските на државите да го криминализираат присилниот брак и да обезбедат заштита на жртвите. Сепак, остануваат предизвици во спроведувањето и во справувањето со социо-културните и економските двигатели зад оваа практика.

 

Чекор напред

Конференцијата во Скопје обезбеди платформа за размена на истражувачки наоди и најдобри практики, вклучително и промовирање на гласот на преживеаните и употреба на уметност и партиципативно истражување, додека се градеше регионална и европска соработка за зајакнување на превенцијата, заштитата и застапувањето.

Што е најважно, дискусиите доведоа до конкретни активности за следење, вклучително и заложби за:

• Подобрување на националните системи за упатување за жртвите на присилен брак и трговија со луѓе.
• Подобрување на застапувањето и учеството на жртвите во развојот на политиките.
• Зајакнување на прекуграничната соработка во превенцијата и заштитата на жртвите.
• Споделување на стекнатите лекции со ЕУ и земјите кандидатки за усогласување на правните рамки и практиките.

Конференцијата, исто така, означи и пресвртница во прославувањето на 25-годишната работа на Отворена порта/Ла Страда во одбрана на човековите права и заштита на жртвите на трговија со луѓе и експлоатација.

Оваа важна иницијатива беше овозможена со поддршка од Амбасадата на Франција во Северна Македонија.

Можете да ја следите нашата работа на социјалните медиуми и да ја поддржите кампањата на Отворена порта и Ла Страда Интернешнл #IDoNotConsentToForcedMarriage за да помогнете во подигнувањето на свеста и зајакнувањето на борбата против присилните и детските бракови.